Depreme Dayanıklı Ev Alırken Nelere Dikkat Edilmeli? Depreme En Dayanıklı Evler Hangileridir?
Sismik açıdan oldukça aktif bir ülke olan Türkiye, Avrasya-Arap-Afrika levhası arasında yer alıyor. Türkiye, sınırları içerisinde Kuzey Anadolu Fay Hattı, Doğu Anadolu Fay Hattı ve Batı Anadolu Fay Hattıyla deprem kuşağında bulunuyor.
Türkiye’nin her tarafı aktif fay hatlarıyla çevrili coğrafyası düşünüldüğünde depreme dayanıklı ev konusunun, sadece deprem olduğunda değil, her zaman gündemde tutulması gerektiğini bir kez daha bize hatırlattı. Artık ev alırken öncelik verilmesi gereken konuların başında depreme dayanıklılık geliyor…
Depreme Dayanıklı Ev Nasıl Olur?
Evlerin depreme dayanıklı olmasını belirleyen birçok faktör mevcuttur. Zemin, kullanılan yapı malzemelerinin kalitesi ve statik hesaplamalar gibi birçok unsurun, olası depremin büyüklüğü ekseninde ayrı ayrı değerlendirilmesiyle ancak evin sağlamlığı hakkında net veriler elde edilebilir.
Dolayısıyla şartlara uygun yapıldığı sürece betonarme ya da ahşap bir ev de depreme karşı gerekli dayanımı gösterebilir. Bunun yanı sıra çelik konstrüksiyon ya da raylı evler gibi depreme dayanıklı ev modeli çeşitleri de mevcuttur.
Çelik konstrüksiyon evler hafif ve esneyen yapıları dolayısıyla depreme karşı yüksek dayanım gösterirken depreme dayanıklı raylı ev çeşitleri ise sarsıntı yaşanması durumunda yer kabuğundan bağımsız hareket ederek hasar almadan depremi atlatabilir. Ancak bu tarz evlerin de depreme dayanıklı sayılabilmesi için belirli şartlara uygun şekilde inşa edilmesi gerekir.
Söz konusu yapı türleri olduğunda “Kolonsuz ev depreme dayanıklı mı?” ya da “Taş ev depreme dayanıklı mıdır?” gibi sorular ön plana çıkar. Deprem yönetmeliğine ve zemin koşullarına uygun yapıldığı sürece bu tarz evler de depreme karşı dayanıklı olabilir.
Depreme Dayanıklı Evlerin Özellikleri Nelerdir?
Proje aşamasında görev alan mimar ve mühendislerin işinin ehli olması binanın sağlamlığı açısından büyük önem taşır. Uzman mimar ve mühendisler tarafından oluşturulan projeye tüm unsurlarıyla uyularak binanın inşa edilmesi de oldukça önemlidir. Bu bakımdan kat mülkiyeti ve iskanı olmayan binalar deprem konusunda risk taşıyabilir.
Bina inşa edilirken kullanılan malzemelerin kaliteli olması gerekir. Beton, demir ve çelik gibi binanın yükünü taşıyacak malzemelerin yeterli miktarda kullanılması ve bu konuda gerekli denetlemelerin yetkili kurumlar ve kişiler tarafından yapılmış olması da binanın depreme karşı dayanıklı olduğunu gösteren önemli unsurların başında gelir.
Binanın temel ve kolonlarının zemin şartlarına uygun ve yeterli dayanıklılıkta olması kritik bir öneme sahiptir. Özellikle binanın bodrum katındaki kolonlarında herhangi bir çatlak olması depreme karşı risk oluşturur. Aynı zamanda binanın kolonlarının yer açmak maksadıyla kesilmediğinden ya da kolonlara zarar verilmediğinden emin olmak gerekir.
Evlerin bodrum katlarında yaşanan rutubet sorunu binanın ömrünü kısaltan ve depreme karşı dayanımını azaltan etkenlerin başında gelir. Bunun için binanın bodrum katında herhangi bir rutubet, nem ya da su basması sorunu yaşanmadığını ve gerekli yalıtımların yapıldığını ev satın alırken kontrol etmek büyük önem taşır.
Bina önceden deprem yaşadıysa mutlaka yetkili kurumlar tarafından denetlenip hasar raporu alınmalıdır. Hasar raporu binanın ne durumda olduğunu, yıkılma riski taşıyıp taşımadığını gösteren en önemli belgedir.
Eviniz Depreme Dayanıklı Değilse Ne Yapmalısınız?
Özellikle 2001 yılı öncesi binalarda yaşayanlar “Evim depreme dayanıklı değil ne yapmalıyım?” diye merak edebilir. Eğer binanıza çürük raporu verildiyse ve güçlendirilme yapılması imkansızsa kentsel dönüşüm kapsamında evinizin yıkılıp yeniden yapılmasını sağlayabilirsiniz. Bunun için bir inşaat firması ya da müteahhitle kendiniz anlaşabileceğiniz gibi devlet tarafından sunulan kentsel dönüşüm imkanlarından da faydalanabilirsiniz.